ဤစာကို စေကာလားရွစ္ေလွ်ာက္ရန္ အတြက္ ေမးျမန္းၾကေသာ ညီ၊ ညီမငယ္တို႕ အတြက္ အဓိက ရည္ရြယ္ပါတယ္။ State Scholarship ရရွိႏိုင္ေသာ ၀န္ထမ္းမ်ားအတြက္လည္း အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္လိမ့္မယ္လို႕လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား။ ကၽြန္ေတာ္လိုမ်ိဳး လမ္းညႊန္သူမရွိ စမ္းတ၀ါး၀ါး ဘ၀ဆိုရင္ အခ်ိန္ကုန္ေနမွာ စိုးလို႕ပါ။ Deadline နီးမွ ပ်ာပ်ာသလဲနဲ႕ ပင္ပန္းၾကမယ့္ ညီ၊ ညီမငယ္ေတြ ၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္ႏိုင္ေအာင္ စာၾကည့္တာ ခဏ ခ်ထားျပီး ျမန္မာလို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ မရိုက္တတ္ဘဲနဲ႕ ေရးလိုက္တာပါဗ်ာ။ စာေရးခ်င္တဲ့ ၀ါသနာက တားမရဘူးဆိုေတာ့ နားလည္ေပးပါ ခင္ဗ်ား။
စေကာလားရွစ္ ဆိုတာက ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ အလွဴရွင္ေတြ ေထာက္ပံ႕တဲ႕ေငြေၾကးနဲ႕ ကိုယ္ရဲ႕ ပညာေရး တိုးတက္ေအာင္ ၾကိဳးစားတာပါ။ အလွဴရွင္ေတြကလည္း အလားအလာေကာင္းရွိသူေတြကိုဘဲ ေပးေလ့ ရွိတာဆိုေတာ့ ကိုယ္ဘက္ကလည္း အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားဖို႕ လိုအပ္ျပီေပါ့။ ျပင္ဆင္ရမွာေတြကို ေအာက္မွာ တစ္ခ်က္ခ်င္း အေသးစိတ္ ၾကည့္ရေအာင္ေနာ္။
(၁) ဘာေၾကာင့္ စေကာလားရွစ္ေလွ်ာက္ရတာလဲ။
အဓိက ကေတာ့ ကိုယ့္ပိုက္ဆံ မကုန္ဘဲ ပညာေရး တိုးတက္ဖို႕၊ ႏိုင္ငံရပ္ျခား ေဒသႏၱရ ဗဟုသုတရဖို႕ နဲ႕ ေလ့လာ သင္ၾကားခဲ့တာေတြကို ကိုယ့္ျပည္တြင္းမွာ ျပန္လည္ ဖန္တီး အသံုးခ်ဖို႕ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ မိခင္ YAU ကေပးတဲ႕ မဟာသိပၸံဘြဲ႕၊ ေဒါက္တာဘြဲ႕ေတြကေရာ အဖိုးမတန္ဘူးလားလို႕ မေမးစမ္းပါနဲ႕။ YAU မွာ မဟာသိပၸံဘြဲ႕ အတြက္ ေလ့လာခဲ့ရတာေတြက တန္ဖိုးရွိလြန္းလို႕။ အခု ဒီႏိုင္ငံမွာ ေက်ာင္းတက္ေတာ့ အခက္အခဲမရွိ ႏိုင္ငံျခားသားေတြနဲ႕ တန္းတူ လိုက္ႏိုင္တယ္။ ျပည္တြင္းမွာ ေက်ာင္းဆက္တက္ဖို႕က ပိုက္ဆံေတာ့ ကုန္တာေပါ့။ တကယ္ ေျပာရရင္ YAU ရဲ႕ မဟာသိပၸံသင္တန္းက အျခားတကၠသိုလ္ေတြထက္ အကုန္အက် သက္သာပါတယ္။ မယံုမရွိနဲ႕။ ပိုက္ဆံမရွိဘဲနဲ႕ မဟာသိပၸံသင္တန္း ျပီးေအာင္တက္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ကိုယ္ေတြ႕ပါဗ်။
(၂) ဘယ္သူေတြ စေကာလားရွစ္ေလွ်ာက္သင့္တာလဲ။
စေကာလားရွစ္ေလွ်ာက္ခ်င္ရင္ေတာ့ Undergraduate က ကိုယ့္ရဲ႕ Grade Point Average (GPA) ကို ျပန္ၾကည့္ပါ။ GPA က 3.7 / 3.8 ေက်ာ္ရင္ေတာ့ ေလွ်ာက္ဖို႕ျပင္တာေပါ့။ မေက်ာ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ လုပ္ငန္း အေတြ႕အၾကံဳ မ်ားမ်ားရေအာင္ အရင္လုပ္လိုက္ျပီးမွ ေလွ်ာက္မွာေပါ့။ GPA ကလည္း 4.5 ထက္ေက်ာ္၊ သင္တန္းတက္ထားတဲ့ လက္မွတ္ေတြကလည္းမ်ား၊ လုပ္ငန္း အေတြ႕အၾကံဳလည္း ရွိျပီဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္နဲ႕ဆိုင္တဲ့ ဘာသာရပ္မွာ စေကာလားရွစ္ေလွ်ာက္ရင္ ရႏိုင္ျပီလို႕ မွတ္ေပေတာ့။
(၃) ဘယ္လို CV ပံုစံကို သံုးသင့္သလဲ။
စေကာလားရွစ္ေပးတဲ့ ႏိုင္ငံေပၚ မူတည္ျပီး သံုးရမယ့္ CV ပံုစံ ကြာပါတယ္။ ဥေရာပ ႏိုင္ငံမ်ားက ဆိုရင္ Europass CV မွ လက္ခံပါတယ္။ အာရွႏိုင္ငံေတြက ပံုစံ တစ္မ်ိဳးပါ။ အမ်ားတကာသံုးတဲ့ ေယဘုယ် ပံုစံကိုေတာ့ မသံုးေစခ်င္ပါဘူး။ အခ်က္အလက္ ျပည့္စံုေအာင္ ေဖာ္ျပခြင့္ မရွိလို႕ပါ။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ဆိုရင္ CV ပံုစံ စံုလြန္းလို႕ တစ္ခါတစ္ေလ မ်က္စိလည္ေနတယ္။ CV ပံုစံ နမူနာလိုရင္ Email သာပို႕လိုက္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ ပို႕လိုက္ပါ့မယ္။
(၄) Proposal ဘယ္လို ျပင္ရမွာလဲ။
ပထမ အၾကိမ္ေလွ်ာက္ရာမွာ Proposal က ႏွစ္မ်က္ႏွာ ေလာက္ဘဲ လိုတာဆိုေတာ့ ေျပာရရင္ လြယ္ပါတယ္။ ကိုယ္ေလွ်ာက္မယ့္ စေကာလားရွစ္ေပးတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ Website ကို သြားျပီး သူတို႕ေၾကညာခ်က္ကို ေသေသ ခ်ာခ်ာ ဖတ္ပါ။ မွတ္စု လုပ္ထားပါ။ YAU စာၾကည့္တိုက္ကို သံုးခြင့္ ရွိသူေတြကေတာ့ ကံေကာင္းတာေပါ့ဗ်ာ။ YAU သြားဖို႕ အခ်ိန္မရသူမ်ားကေတာ့ မွတ္စုက တစ္ခ်က္ခ်င္းစီကို Google မွာ ရွာပါ။ Print ထုတ္ျပီး ဖတ္ပါ။ စု၊ တု၊ ျပဳ လုပ္ပါ။ နမူနာ ေရးျပီးရင္ YAU က ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားဆီသြားျပီး အၾကံျပဳခ်က္ေတာင္းခံပါ။ ဘာမွ အလုပ္မလုပ္ ေသးဘဲနဲ႕ေတာ့ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားကို အလုပ္မရႈပ္ပါေစနဲ႕။ ကဲ အားၾကိဳးမာန္တက္ ၾကိဳးစားရင္ ႏွစ္မ်က္ႏွာ ေလာက္ဘဲရွိတဲ့ Proposal တစ္ေစာင္က ခဏေလးဘဲေလ။
(၅) Motivation Letter ဘယ္လို ေရးရမလဲ။
Motivation letter ကလည္း တစ္မ်က္ႏွာ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ဆိုရင္ ရျပီ။ ဘာေတြေရးရင္ ေကာင္းမလဲ။ အဓိက ပါရမွာက ဒီဘာသာရပ္က ဘာေၾကာင့္ အေရးၾကီးတာလဲ။ ဘာျဖစ္လို႕ စိတ္၀င္စားရတာလဲ။ ဒီဘာသာရပ္ကို တက္ခြင့္ရရင္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားရဲ႕ ဘာသာစကား၊ သူတို႕ႏိုင္ငံရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ႏိုင္ငံရပ္ျခား ေဒသႏၱရ ဗဟုသုတရဖို႕၊ သူတို႕ႏိုင္ငံမ်ားက နည္းပညာအသစ္ေတြ ေလ့လာဖို႕ေပါ့။ ႏိုင္ငံတကာာ သူငယ္ခ်င္းေတြရလာမယ္။ သင္တန္းျပီးလို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ႏိုင္ငံျပန္လာရင္ ႏိုင္ငံရဲ႕ ေက်းလက္ေဒသ ဖြံျဖိဳးေရး စီမံကိန္းေတြမွာ ေလ့လာခဲ့တာေတြကို ျပန္လည္ အသံုးခ်မယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဘယ္အပိုင္းေတြက ဘယ္လိုေတြ တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ဖို႕လိုေနတာေတြ ေရးရမွာေပါ့။ တကယ္ပါ ဒီေခတ္ၾကီးမွာ INGO & LNGO ေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႕ စိုက္ပ်ိဳးေရးသမားေတြ အတြက္ အလုပ္လုပ္ဖို႕ အခြင့္အေရးေတြ အမ်ားၾကီး ေပးေနပါျပီ။ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ေကာင္းမြန္ တိုးတက္ေနေအာင္ ၾကိဳးစားထားဖို႕ေတာ့ လိုအပ္ေနျပီေပါ့။
(၆) Application Form ဘယ္လို ျပင္ရမလဲ။
Application Form ျဖည့္ရင္ အမ်ားဖတ္ေနၾက Time New Roman or Arial Font မ်ားသံုးပါ။ Alginment ကို Justified ထားေပးပါ။ Line Spacing နဲ႕ Paragraph Spacing မ်ား ညီပေစေပါ႔။ ဖတ္ခ်င္စဖြယ္ ျဖစ္ေနေအာင္ သန္႕ရွင္း သပ္ရပ္ေနပါေစ။ Bold လုပ္သင့္တဲ့ ေနရာ လုပ္ေပါ့။ ကဲ ၾကည့္စမ္း Scholarship အတြက္ တာ၀န္ယူ စစ္ေဆးသူက လက္ခံလိုက္ေတာ့ ပမာဏ အဆင့္မွာ ကိုယ္ပါသြားျပီ။
(၇) ဘြဲ႕အေထာက္အထား အတြက္ ဘာေတြ တင္ျပရင္ေကာင္းမလဲ။
ဒီကိစၥကေတာ့ YAU ေက်ာင္းသားေရးရာ ဌာနကို သြားဖို႕လိုလာျပီ။ ပထမႏွစ္ကေန ေနာက္ဆံုးႏွစ္ အထိ Grade, Mark Certificates, GPA မ်ား ေလွ်ာက္ထားရပါမယ္။ ေက်ာင္းျပီးႏွစ္ေပၚ မူတည္ျပီး ၉ ရြက္ (သို႕) ၁၁ ရြက္ပါ။ Certifiacte ေတြရရင္ ဘြဲ႕လက္မွတ္ပါ ေပါင္းျပီးရင္ True Copy (၅) စံုေလာက္ လုပ္ထားပါ။ Scholarship ေလွ်ာက္ရင္ စာတိုက္ကေန ပို႕ဖို႕ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနျပီေပါ့။ ကိုယ္ေလွ်ာက္မယ့္ေက်ာင္း သိရင္ေတာ့ Transcript ႏွစ္ခု တစ္ခါတည္း ေလွ်ာက္ပါ။ တစ္ခုကို ဖြင့္ျပီး Scan ဖတ္ထားပါ (ေက်ာင္းသားေရးရာ ဌာနကေတာ့ ဖြင့္ခြင့္ မေပးဘူးေလ)။ Online ေလွ်ာက္ရင္ လိုမွာမို႕လို႕ ဖြင့္သာ ဖြင့္လိုက္ပါ။ Transcript ဆိုတာက GPA ထက္ နည္းနည္းဘဲ ထူးျခားတာပါ။ Grade, Mark Certificates, GPA, ဘြဲ႕လက္မွတ္ အားလံုးကို Scan ဖတ္ပါ။ jpg format နဲ႕ Save ပါ။ ျပီးရင္ Scan ဖတ္ထားသမ်ွ အားလံုးကို ဖိုင္တစ္ခုတည္း ျဖစ္ေအာင္ Adobe Acrobat Professional နဲ႕ PDF format ေျပာင္းျပီး Name_Personal Qualification file ဆိုျပီး သိမ္းထားပါ။ အျခားသင္တန္း တက္ထားဖူးလို႕ ရထားတဲ့ Certificate မ်ား ရွိရင္လည္း တစ္ခါတည္း ေပါင္းထည့္ထားလိုက္ေပါ့။ ဖတ္ရတာမ်ားလြန္းလို႕ မ်က္စိေညာင္းျပီး မ်က္ႏွာရႈံ႕ေနျပီလား။ ခဏေလး သည္းခံေပးေနာ္။ အေရးၾကီးဆံုးက အခုမွလာမွာ။ ကၽြန္ေတာ္မ်ိဳး ဘိတ္သားက စကား၀ဲ သလို စကားလည္း ေပါပါ့ေနာ္။ ဟဲ..ဟဲ..။ (ဒီအပိုင္းေရးရင္ ေက်ာင္းသားေရးရာ ဌာနက ကၽြန္ေတာ့္ Transcript နဲ႕ True Copy သြားေလွ်ာက္ရင္ လက္မွတ္ထိုးေပးေနၾက ဆရာမ်ား ႏွင့္ နင္ Scholarship ျမန္ျမန္ ရမွဘဲ ငါတို႕လည္း မ်က္စိေနာက္၊ နားျငီးသက္သာမယ္ဆိုျပီး Scholarship ျမန္ျမန္ရေအာင္္ ဆုေတာင္းေပးတတ္၊ Transcript ျမန္ျမန္ရေအာင္လုပ္ေပးေလ့ရွိတဲ့ မမ မ်ားကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ သတိလည္း ရပါတယ္ဗ်ာ။)
(၈) Recommendation Letter ဘယ္သူ႕ဆီက ေတာင္းရမလဲ။
Scholarship အမ်ားစုကေတာ့ Recommendation or Referee Letter ႏွစ္ေစာင္ (သို႕) သံုးေစာင္ ေတာင္းေလ့ ရွိပါတယ္။ အလုပ္ခြင္ အေတြ႕အၾကံဳရွိသူမ်ားကေတာ့ လြယ္တာေပါ့။ မရွိသူမ်ားကေတာ့ YAU က ဆရာၾကီး၊ ဆရာမၾကီးမ်ားကိုဘဲ အကူအညီေတာင္းခံရမွာေပါ့။ ဆရာၾကီး၊ ဆရာမၾကီးမ်ားက အလုပ္အရမ္းရႈပ္ၾကတာေနာ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ကိုယ္အရင္းႏွီးဆံုး ကိုယ့္ပါေမာကၡဆီကို အရင္သြားပါ။ သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကိုယ္ရဲ႕ CV, Certificates, ဘြဲ႕လက္မွတ္၊ Scholarship အတြက္ သတင္း အခ်က္အလက္ အျပည့္အစံု ယူသြားပါ။ ဆရာၾကီး၊ ဆရာမၾကီးမ်ားရဲ႕ အခ်ိန္ မကုန္ပါေစနဲ႕။ ဆရာၾကီး၊ ဆရာမၾကီးမ်ားက ေရးေပးမယ္ဆိုရင္ ေက်ာင္းသားေရးရာ ဌာနကို အရင္သြားျပီး ေလွ်ာက္လႊာျဖည့္မယ္။ ဆရာၾကီး၊ ဆရာမၾကီးမ်ားဆီမွာ လက္မွတ္ထိုးျပီးရင္ ေငြကိုင္ဌာနမွာ ပိုက္ဆံ သြင္းရမယ္။ ဆရာၾကီး၊ ဆရာမၾကီးမ်ား အားတဲ့အခ်ိန္ဆိုရင္ ရျပီေပါ့။ Recommendation or Referee Letter ေရးေပးသူက ဌာနတစ္ခုရဲ႕ အၾကီးဆံုးဆီက ရခဲ့ရင္ Scholarship ေလွ်ာက္ရာမွာ အမွတ္ပိုရတယ္။ ဦးစားေပး ခံရေလ႕ရွိတယ္။ ဒီလို Recommendation Letter ကို ရက္ရက္ေရာေရာ ေရးေပးတတ္တာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ YAU က ဆရာၾကီး၊ ဆရာမၾကီးမ်ားရဲ႕ ေစတနာ၊ ေမတၱာေတြပါ။ ႏိုင္ငံျခားမွာ ဒီလို ရဖို႕ မလြယ္ပါဘူးဗ်။ (ကၽြန္ေတာ္ Recommendation Letters ေတာင္းတုိုင္း ေရးေပးေလ႕ရွိေသာ ဆရာၾကီး ဦးလွေအာင္၊ ဆရာၾကီး ေဒါက္တာျမင့္ေသာင္း၊ ဆရာမၾကီး ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေလးေဆြ၊ ဆရာမၾကီး ေဒါက္တာ ေဒၚညိဳညိဳ၊ ဆရာ ေဒါက္တာ ဦးမ်ိဳးၾကြယ္ တို႕အား ဤေနရာမွ ကန္ေတာ့ပါတယ္ ခင္ဗ်ား)။
(၉) အဂၤလိပ္စာ အတြက္ ဘယ္လို ျပင္ရမလဲ။
Scholarship အမ်ားစုကေတာ့ IELTS 6 or 6.5, TOEFL 550> ေတာင္းေလ့ရွိတယ္။ အဆင္သင့္ေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ YAU က ညီ၊ ညီမငယ္ေတြကေတာ့ IELTS Test Result အဆင္သင့္ မရွိေလာက္ေသးဘူး။ မိဘဆီက ေတာင္းေနရတုန္းဆိုရင္ေတာ့ 145$ ဆိုတဲ့ ကုန္က်စရိတ္ကလည္း မ်ားတာကိုးဗ်။ Application form ျဖည့္ရာမွာ Medium of Learning is English ဆိုရင္ ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အတြက္ ေကာင္းျပီေပါ့။ ဒါဆိုရင္ အဂၤစာဌာနက ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားဆီမွာ Recommendation Letter သြားေတာင္းျပီး ထည့္ေပးလိုက္ေပေတာ့။ IELTS က မျဖစ္မေန ဆိုရင္ေတာ့ Application form ျဖည့္ရာမွာ ကၽြန္သည္ IELTS ေျဖရန္ ျပင္ဆင္ေနပါသည္။ IELTS Result ရလွ်င္ရခ်င္း ပို႕ေပးပါမည္ ဆိုျပီးေတာ့သာ တင္လိုက္ေတာ့။ ျပီးရင္ စာေမးပြဲ ေျဖဖို႕ ေလလာထားေတာ့။ Scholarship information တစ္ခုခု ရတာနဲ႕ ၀င္ေျဖမယ္၊ ရရင္ ပို႕လိုက္မွာေပါ့။ အဂၤလိပ္စာ ေျဖဖို႕ေရြးရာမွာ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ TOEFL ထက္ IELTS ကို ပိုသေဘာက်တယ္။ Reading Portion က အထူးတလည္ ေလ့လာစရာ မလိုဘူး။ Listening Portion ကို ေသခ်ာေလ့က်င့္ထားရင္ Speaking Portion ပါ တိုးတက္လာလိမ့္မယ္။ Writing Portion က အခ်ိန္သိပ္ယူစရာ မလိုဘူး။ အၾကိဳက္ကေတာ့ တစ္မ်ိဳးစီေပါ့ဗ်ာ။ အားသန္တာကိုသာ စာေမးပြဲ ပံုစံ၀င္ေအာင္ ေလ့လာေပေတာ့။
ညီ၊ ညီမငယ္တို႕ေရ အေပၚက အခ်က္ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ ျပင္ဆင္ထားရင္ Deadline နီးမွ ပ်ာပ်ာသလဲနဲ႕ မပင္ပန္းၾကေတာ့ဘူးေပါ့။ Scholarship ေလွ်ာက္တာကို က်က်နန ျပင္ဆင္ထားရင္ ေနာက္ဆံုးမွာ တကယ္ရတာပါဘဲ။ အေရးၾကီးတာေတြကေတာ့ စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႕ ေတာက္ေလွ်ာက္ လုပ္ေနဖို႕ဘဲ။ ဘာသာေရး လုပ္ဖို႕လည္း မေမ႕နဲ႕ေနာ္။ အခ်ိန္တန္ရင္ ဇြဲရဲ႕အက်ိဳး၊ ကံေကာင္းျခင္းရဲ႕ အက်ိဳးကို ခံစားရမွာပါ။ မယံုမရွိနဲ႕ ကိုယ္ေတြ႕ေတြကို ေျပာေနတာဗ်။
စာေမးပြဲ ျပီးမွဘဲ Scholarship ရာသီအလိုက္ Scholarship ေတြကို ဇယားဆြဲျပီး ပို႕ေပးလိုက္မယ္။ အခ်ိန္တိုအတြင္း Scholarship မ်ားမ်ား ရႏိုင္ၾကပါေစ။ (ျမန္မာလို သိပ္မေျပာတတ္လို႕ အသံုးအႏႈန္းမွားတာရွိရင္ ေတာင္းပန္ပါတယ္ဗ်။)
ေမတၱာျဖင့္
ေကာင္းျမတ္ (2002 YAU)